Dili, 16 Dezembru 2025 โ Sua Exelรฉnsia Ministra Edukasaun, Dra. Dulce de Jesus Soares, hamutuk Prezidente INFORDEPE, Sr. Domingos Martins no Parseiru Internasionรกl sira, halo lansamentu ba Planu Estratรฉjiku INFORDEPE nian ba Tinan 2025-2030 no instalasaun rede internet starlink, neโebรฉ apoiu husi Governu Australia, liuhusi DFAT, iha Salaun Ian Martin INFORDEPE.
Iha diskursu, Sua Exelรฉnsia Ministra Edukasaun, Dra. Dulce de Jesus Soares, hateten, Kualidade formasaun neโebรฉ INFORDEPE oferese tenke ekivalente ho padraun internasionรกl. Ita-nia formadรณr sira la bele deโit hanorin konteรบdu; sira tenke iha oin liu kona-ba pedagojia modernu, instrusaun mentoria, no deskobrimentu foun sira iha siรฉnsia edukasaun nian. INFORDEPE tenke sai kanรกl ida-neโebรฉ liga ita-nia edukadรณr sira ba dezenvolvimentu profisionรกl diโak liu neโebรฉ bele hetan hosi fonte internasionรกl no online hodi dezenvolve parseira xave no akredita modelu oioin hosi dezenvolvimentu profisionรกl kontรญnuu.
โInstalasaun ba teknolojia neโeโhamutuk ho fornese ekipamentu komputadรณrโnuโudar kontribuisaun diplomรกtiku importante ida hosi Austrรกlia ba Timor-Leste, no reprezenta, ba ita, responsabilidade boot ida: atu garante katak investimentu neโe uza ho efikรกsia, ho impaktu diretu ba formasaun hosi ita-nia profesores siraโ, dehan S. E. Ministra Edukasaun.
Governante neโe hatutan, Teknolojia neโe sei garante katak ita-nia edukadรณr sira hetan asesu ba dezenvolvimentu profisionรกl ho kualidade no oportunidade atu avansa karreira hosi mundu tomak. E-learning sei mรณs tulun atu redรบs disparidade entre manorin iha รกrea urbanu no rurรกl, neโebรฉ sei tulun ita atu garante katak ita-nia estudante sira hotu iha oportunidade hanesan ba susesu eskolรกr. Asesu internet neโebรฉ diโak liu sei mรณs loke dalan ba INFORDEPE atu hamosu koรฑesimentu, kria no fahe konteรบdu, no funsiona iha rede ho velosidade, transparรฉnsia, no kualidade boot liu.
Iha fatin hanesan, Prezidente INFORDEPE, Sr. Domingos Martins, hateten Planu estratรฉjiku ne'ebรฉ sei lansa ofisialmente ohin loron no remata prosesu reflesaun ne'ebรฉ luan, fahe no orienta liu husi prioridade sira Ministeriu Edukasaun nian mak hanesan ezersรญsiu ida ho kualidade formasaun ba profesรณr sira no reforsu institusionรกl ba INFORDEPE, hodi kontribui ba sistema edukasaun ida-ne'ebรฉ forte, kompetente no prontu liu hodi responde ba dezafiu sira iha futuru.
โPlanu Estratejiku ida-ne'e ho objetivu atu aliรฑa akordu INFORDEPE nian ho nesesidade atuรกl no formasaun ba ita-nia mestre sira. Instalasaun no tama iha operasaun rede internรฉt STARLINK nian iha INFORDEPE, jogu sira ne'ebรฉ posivel ho apoiu husi DFAT Australia nian, ne'ebรฉ inklui la'รณs de'it infraestrutura teknolojia nian, maibรฉ mรณs fornese ekipamentu esensiรกl sira hanesan komputadรณr sira. Investimentu ida-ne'e hanesan mudansa signifikante ida ba ita-nia Institutuโ, dehan Prezidente INFORDEPE.
Dirijente INFORDEPE neโe hatutan, Serimรณnia ohin hatudu katak INFORDEPE tama hela siklu foun ida - siklu kapasidade boot liu, organizasaun estratรฉjika boot liu no nakloke liu iha mundu. Ligasaun STARLINK oferese instrumentu no kondisaun sira. No dedikasaun husi ita-nia enkuadramentu no parseiru sira asegura katak rezultadu sira-ne'e konkretu.
Ekipamentu eletrรณniku neโebรฉ mak apoiu husi Governu Australia liuhusi DFAT ba INFORDEPE, mak hanesan, Leptop 2, Komputadรณr 1, Starlink mini 1, Starlink fixed 1 no instalasaun infrastrutura rede internet wifi iha edifรญsiu 8, hodi uza ba treinamentu online.

[PORTU]
ย
INFORDEPE entra num novo ciclo com o lanรงamento do Plano Estratรฉgico 2025โ2030 e a instalaรงรฃo da internet Starlink
Dรญli, 16 de dezembro de 2025 โ Sua Excelรชncia a Ministra da Educaรงรฃo, Dra. Dulce de Jesus Soares, em conjunto com o Presidente do INFORDEPE, Sr. Domingos Martins, e parceiros internacionais, procedeu ao lanรงamento do Plano Estratรฉgico do INFORDEPE para o perรญodo 2025โ2030 e ร instalaรงรฃo da rede de internet Starlink, com o apoio do Governo da Austrรกlia, atravรฉs do DFAT, numa cerimรณnia realizada no Salรฃo Ian Martin do INFORDEPE.
No seu discurso, a Ministra da Educaรงรฃo sublinhou que a qualidade da formaรงรฃo oferecida pelo INFORDEPE deve ser equivalente aos padrรตes internacionais. โOs nossos formadores nรฃo podem limitar-se ร transmissรฃo de conteรบdos; devem dominar a pedagogia moderna, a mentoria pedagรณgica e as mais recentes descobertas na ciรชncia da educaรงรฃo. O INFORDEPE deve afirmar-se como um canal de ligaรงรฃo dos educadores ao desenvolvimento profissional de excelรชncia, com acesso a fontes internacionais e online, promovendo parcerias estratรฉgicas e a acreditaรงรฃo de diversos modelos de desenvolvimento profissional contรญnuoโ, afirmou.
A governante destacou ainda que a instalaรงรฃo desta tecnologia, acompanhada do fornecimento de equipamentos informรกticos, constitui uma importante contribuiรงรฃo diplomรกtica da Austrรกlia para Timor-Leste e representa, simultaneamente, uma grande responsabilidade. โCabe-nos garantir que este investimento seja utilizado de forma eficaz, com impacto direto na formaรงรฃo dos nossos professoresโ, frisou.
Segundo a Ministra, esta tecnologia assegurarรก aos educadores o acesso a oportunidades de desenvolvimento profissional de qualidade e de progressรฃo na carreira a nรญvel global. O โe-learningโcontribuirรก tambรฉm para reduzir as desigualdades entre docentes das zonas urbanas e rurais, promovendo igualdade de oportunidades de sucesso escolar para todos os estudantes. Um acesso ร internet mais eficiente permitirรก ainda ao INFORDEPE produzir e partilhar conhecimento, criar conteรบdos e operar em rede com maior rapidez, transparรชncia e qualidade.
Por sua vez, o Presidente do INFORDEPE, Sr. Domingos Martins, referiu que o Plano Estratรฉgico agora lanรงado resulta de um amplo e participativo processo de reflexรฃo, alinhado com as prioridades do Ministรฉrio da Educaรงรฃo, nomeadamente a melhoria da qualidade da formaรงรฃo docente e o reforรงo institucional do INFORDEPE, com vista a contribuir para um sistema educativo mais forte, competente e preparado para os desafios futuros.
โO presente Plano Estratรฉgico visa alinhar os compromissos do INFORDEPE com as necessidades atuais de formaรงรฃo dos nossos professores. A instalaรงรฃo e operacionalizaรงรฃo da rede de internet Starlink no INFORDEPE, torna-se possรญvel com o apoio do DFAT da Austrรกlia, incluem nรฃo apenas a infraestrutura tecnolรณgica, mas tambรฉm o fornecimento de equipamentos essenciais, como computadores. Este investimento representa uma mudanรงa significativa para o nosso Institutoโ, afirmou.
O dirigente acrescentou que a cerimรณnia simboliza a entrada do INFORDEPE num novo ciclo, marcado por maior capacidade, uma organizaรงรฃo mais estratรฉgica e uma maior abertura ao mundo. A ligaรงรฃo Starlink fornece os instrumentos e as condiรงรตes necessรกrias, enquanto a dedicaรงรฃo do pessoal e dos parceiros garante resultados concretos.
O apoio do Governo da Austrรกlia, atravรฉs do DFAT, incluiu o fornecimento de equipamentos eletrรณnicos ao INFORDEPE, nomeadamente dois computadores portรกteis, um computador de secretรกria, um sistema Starlink Mini, um sistema Starlink Fixo e a instalaรงรฃo da infraestrutura de rede Wi-Fi no Edifรญcio 8, destinada ร realizaรงรฃo de formaรงรตes online.
#MรฉdiaME