Atividade

๐Œ๐ˆ๐๐ˆ๐’๐“๐‘๐” ๐„๐ƒ๐”๐Š๐€๐’๐€๐”๐ ๐ˆ๐๐“๐„๐‘๐ˆ๐๐” ๐๐€๐‘๐“๐ˆ๐’๐ˆ๐๐€ ๐ˆ๐‡๐€ ๐’๐Ž๐‘๐”๐Œ๐”๐“๐” ๐Š๐Ž๐๐’๐„๐‹๐‹๐” ๐Œ๐ˆ๐๐ˆ๐’๐“๐‘๐”

๐ƒรญ๐ฅ๐ข, ๐ŸŽ๐Ÿ— ๐Ÿ๐ฎ๐ฅ๐š๐ง ๐‰๐ฎ๐ฅ๐ฅ๐ฎ ๐Ÿ๐ŸŽ๐Ÿ๐Ÿ“- ๐’๐ฎ๐š ๐„๐ฑ๐ž๐ฅรฉ๐ง๐ฌ๐ข๐š ๐Œ๐ข๐ง๐ข๐ฌ๐ญ๐ซ๐ฎ ๐„๐๐ฎ๐ค๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ˆ๐ง๐ญ๐ž๐ซ๐ข๐ง๐ฎ ๐’๐ซ. ๐ƒ๐จ๐ฆ๐ข๐ง๐ ๐จ๐ฌ ๐‹๐จ๐ฉ๐ž๐ฌ ๐‹๐ž๐ฆ๐จ๐ฌ, ๐ฉ๐š๐ซ๐ญ๐ข๐ฌ๐ข๐ฉ๐š ๐ข๐ก๐š ๐Š๐จ๐ง๐ฌ๐ž๐ฅ๐ฅ๐ฎ ๐Œ๐ข๐ง๐ข๐ฌ๐ญ๐ซ๐ฎ, ๐„๐ง๐ค๐จ๐ง๐ญ๐ซ๐ฎ ๐ซ๐ž๐Ÿ๐ž๐ซ๐ž ๐๐ข๐ซ๐ข๐ฃ๐ž ๐ก๐ฎ๐ฌ๐ข ๐’๐ฎ๐š ๐„๐ฑ๐ž๐ฅรฉ๐ง๐ฌ๐ข๐š ๐๐ซ๐ข๐ฆ๐ž๐ข๐ซ๐ฎ-๐Œ๐ข๐ง๐ข๐ฌ๐ญ๐ซ๐ฎ, ๐Š๐š๐ฒ ๐‘๐š๐ฅ๐š ๐—๐š๐ง๐š๐ง๐š ๐†๐ฎ๐ฌ๐ฆรฃ๐จ, ๐ข๐ก๐š ๐๐š๐ฅรก๐ฌ๐ข๐ฎ ๐†๐จ๐ฏ๐ž๐ซ๐ง๐จ ๐ค๐ฎ๐š๐ซ๐ญ๐š-๐Ÿ๐ž๐ข๐ซ๐š ๐ง๐žโ€™๐ž.

Konsellu Ministru aprova projetu Dekretu-Lei, neโ€™ebรฉ aprezenta hosi Ministru Ensinu Superiรณr, Siรฉnsia no Kultura, Josรฉ Honรณrio da Costa Pereira Jerรณnimo, ba Kriasaun Institutu Politรฉkniku Timor-Leste.

Institutu Politรฉkniku Timor-Leste, neโ€™ebรฉ habadak ho naran IPTL, hodi troka atuรกl Institutu Politรฉkniku Betanu, hodi fรณ karate nasionรกl ba estabelesimentu ensinu superiรณr foun neโ€™e. ร“rgaun ein-ezersรญsiu, rekursus umanus dosentes no la dosentes no patrimรณniu Institutu Politรฉkniku Betanu nian nafatin la altera, atu nuneโ€™e bele garante kontinuidade institusionรกl no funsionamentu eskola superiรณr sira neโ€™ebรฉ funsiona dezde tinan 2017, sein prejuizu ba kriasaun unidade orgรกnika foun.

IPTL sei iha sede iha Betanu, no ninia jestaun administrativa no akadรฉmiku bele inklui eskolas superiors iha munisรญpiu sira seluk. Kondisaun adekuadu sira iha ona hodi garante dezlokasaun hosi รณrgaun kompetente sira, hodi asegura jestaun ida neโ€™ebรฉ efisiente ba ensinu superiรณr tรฉkniku.

Diploma neโ€™e mรณs determina katak Institutu foun neโ€™e mantein Akreditasaun institusionรกl ba tinan lima neโ€™ebรฉ fรณ husi Ajรฉnsia Nasionรกl ba Avaliasaun no Akreditasaun Akadรฉmiku, I.P. (ANAAA) ba Institutu Politรฉkniku Betanu, tuir termu Diploma Ministeriรกl n. 11/2023, loron 19 fulan-Abrรญl, lahรณ nesesidade atu adota rejime instalasaun ka perรญodu tranzitรณriu ida.
*
Konsellu Ministru delibera atu halo reestruturasaun ida ba administrasaun indireta Estadu nian, ho objetivu atu hasaโ€™e efisiรฉnsia no transparรฉnsia jestaun pรบblika nian, hamenus redundรกnsia institusionรกl no hadiโ€™a artikulasaun entre polรญtika pรบblika sira no nia ezekusaun.

Deliberasaun neโ€™e estabelese prinsรญpiu orientadรณr sira ba reorganizasaun ida neโ€™ebรฉ abranjente hosi entidade pรบblika sira ho autonomia administrativa no finanseira, ho objetivu atu garante espesializasaun tรฉknika neโ€™ebรฉ boot-liu, rasionalizasaun rekursus no hadiโ€™a kualidade servisu neโ€™ebรฉ presta ba sidadaun sira. Prevee uniaun hosi entidade sira ne'ebรฉ ho funsaun neโ€™ebรฉ besik atu hanesan, inkorporasaun hosi instituisaun balu iha estrutura hosi ministรฉriu setoriรกl sira, no mรณs transformasaun institutu pรบbliku balun neโ€™ebรฉ iha servisu administrasaun direta Estadu nian. Reforma neโ€™e, sei inklui mรณs reestruturasaun no estinasaun ba entidade administrasaun indireta balun, ho sira-nia kompetรฉnsia sei transfere ba sira-nia liรฑa ministeriรกl sira.

Konteรบdu espesรญfiku hosi reestruturasaun neโ€™e sei regula hosi diplomas governu nian lubuk ida, neโ€™ebรฉ sei elabora no submete ba konsiderasaun no aprovasaun hosi Konsellu Ministru tuir nia tempu.

VERSรƒO EM PORTUGUรŠS

๐‘ด๐‘ฐ๐‘ต๐‘ฐ๐‘บ๐‘ป๐‘น๐‘ถ ๐‘ซ๐‘จ ๐‘ฌ๐‘ซ๐‘ผ๐‘ช๐‘จร‡รƒ๐‘ถ ๐‘ฐ๐‘ต๐‘ป๐‘ฌ๐‘น๐‘ฐ๐‘ต๐‘ถ ๐‘ท๐‘จ๐‘น๐‘ป๐‘ฐ๐‘ช๐‘ฐ๐‘ท๐‘จ ๐‘ต๐‘จ ๐‘น๐‘ฌ๐‘ผ๐‘ต๐‘ฐรƒ๐‘ถ ๐‘ซ๐‘ถ ๐‘ช๐‘ถ๐‘ต๐‘บ๐‘ฌ๐‘ณ๐‘ฏ๐‘ถ ๐‘ซ๐‘ฌ ๐‘ด๐‘ฐ๐‘ต๐‘ฐ๐‘บ๐‘ป๐‘น๐‘ถ๐‘บ

๐‘ซรญ๐’๐’Š, 9 ๐’…๐’† ๐’‹๐’–๐’๐’‰๐’ ๐’…๐’† 2025 โ€“ ๐‘บ๐’–๐’‚ ๐‘ฌ๐’™๐’„๐’†๐’รช๐’๐’„๐’Š๐’‚ ๐’ ๐‘ด๐’Š๐’๐’Š๐’”๐’•๐’“๐’ ๐’…๐’‚ ๐‘ฌ๐’…๐’–๐’„๐’‚รงรฃ๐’ ๐‘ฐ๐’๐’•๐’†๐’“๐’Š๐’๐’, ๐‘บ๐’“. ๐‘ซ๐’๐’Ž๐’Š๐’๐’ˆ๐’๐’” ๐‘ณ๐’๐’‘๐’†๐’” ๐‘ณ๐’†๐’Ž๐’๐’”, ๐’‘๐’‚๐’“๐’•๐’Š๐’„๐’Š๐’‘๐’๐’– ๐’๐’‚ ๐’“๐’†๐’–๐’๐’Šรฃ๐’ ๐’…๐’ ๐‘ช๐’๐’๐’”๐’†๐’๐’‰๐’ ๐’…๐’† ๐‘ด๐’Š๐’๐’Š๐’”๐’•๐’“๐’๐’”, ๐’‘๐’“๐’†๐’”๐’Š๐’…๐’Š๐’…๐’‚ ๐’‘๐’๐’“ ๐‘บ๐’–๐’‚ ๐‘ฌ๐’™๐’„๐’†๐’รช๐’๐’„๐’Š๐’‚ ๐’ ๐‘ท๐’“๐’Š๐’Ž๐’†๐’Š๐’“๐’-๐‘ด๐’Š๐’๐’Š๐’”๐’•๐’“๐’, ๐‘ฒ๐’‚๐’š ๐‘น๐’‚๐’๐’‚ ๐‘ฟ๐’‚๐’๐’‚๐’๐’‚ ๐‘ฎ๐’–๐’”๐’Žรฃ๐’, ๐’“๐’†๐’‚๐’๐’Š๐’›๐’‚๐’…๐’‚ ๐’†๐’”๐’•๐’‚ ๐’’๐’–๐’‚๐’“๐’•๐’‚-๐’‡๐’†๐’Š๐’“๐’‚ ๐’๐’ ๐‘ท๐’‚๐’รก๐’„๐’Š๐’ ๐’…๐’ ๐‘ฎ๐’๐’—๐’†๐’“๐’๐’.

O Conselho de Ministros aprovou o projeto de Decreto-Lei apresentado pelo Ministro do Ensino Superior, Ciรชncia e Cultura, Josรฉ Honรณrio da Costa Pereira Jerรณnimo, para a criaรงรฃo do Instituto Politรฉcnico de Timor-Leste.
O Instituto Politรฉcnico de Timor-Leste, (IPTL) substituirรก o atual Instituto Politรฉcnico de Betano, atribuindo um carรกter nacional a este novo estabelecimento de ensino superior. Os รณrgรฃos de gestรฃo, recursos humanos (docentes e nรฃo docentes) e o patrimรณnio do Instituto Politรฉcnico de Betano permanecerรฃo inalterados, de forma a garantir a continuidade institucional e o funcionamento das escolas superiores que operam desde 2017, sem prejuรญzo da criaรงรฃo de novas unidades orgรขnicas.

O IPTL terรก a sua sede em Betano, podendo a sua gestรฃo administrativa e acadรฉmica incluir escolas superiores localizadas noutros municรญpios. As condiรงรตes adequadas jรก foram criadas para garantir a transiรงรฃo por parte dos รณrgรฃos competentes, assegurando uma gestรฃo eficiente do ensino superior tรฉcnico.

Este diploma determina ainda que o novo Instituto manterรก a acreditaรงรฃo institucional por cinco anos, concedida pela Agรชncia Nacional de Avaliaรงรฃo e Acreditaรงรฃo Acadรฉmica, I.P. (ANAAA) ao Instituto Politรฉcnico de Betano, de acordo com os termos do Diploma Ministerial n.ยบ 11/2023, de 19 de abril, sem necessidade de adoptar um regime de instalaรงรฃo ou perรญodo transitรณrio.

O Conselho de Ministros deliberou tambรฉm realizar uma reestruturaรงรฃo da administraรงรฃo indireta do Estado, com o objetivo de aumentar a eficiรชncia e transparรชncia da gestรฃo pรบblica, reduzir redundรขncias institucionais e melhorar a articulaรงรฃo entre as polรญticas pรบblicas e a sua execuรงรฃo.

Esta deliberaรงรฃo estabelece os princรญpios orientadores de uma reorganizaรงรฃo que abrange entidades pรบblicas com autonomia administrativa e financeira, visando garantir maior especializaรงรฃo tรฉcnica, racionalizaรงรฃo de recursos e melhoria da qualidade dos serviรงos prestados aos cidadรฃos. Prevรช a fusรฃo de entidades com funรงรตes semelhantes, a integraรงรฃo de algumas instituiรงรตes nas estruturas dos respetivos ministรฉrios setoriais, e ainda a transformaรงรฃo de alguns institutos pรบblicos em serviรงos da administraรงรฃo direta do Estado. Esta reforma incluirรก tambรฉm a reestruturaรงรฃo ou extinรงรฃo de algumas entidades da administraรงรฃo indireta, com a transferรชncia das respetivas competรชncias para as linhas ministeriais competentes.

O conteรบdo especรญfico desta reestruturaรงรฃo serรก regulado por diploma do Governo, cuja minuta serรก elaborada e submetida ร  consideraรงรฃo e aprovaรงรฃo do Conselho de Ministros em tempo oportuno. Fim.

#Jornalistarita
#TraduรงรฃoJoรฃoAmaral
#MรฉdiaME